مادرِ حقیقیِ امّت !
بسمله صحیفه فضل و كمال معرفت بل كه گهی تجلی از نقطه تحت با كند
بضعه سید بشر أم ائمه غرر كیست جز او كه همسری با شه لا فتی كند
گرچه قرآن كریم ابراهیم علیهالسلام را به عنوان پدر امت اسلامی معرفی مینماید و می فرماید:
«ملة أبیكم إبراهیم»(1) اما در فرمایشات پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله خود آن بزرگوار به عنوان پدر امت معرفی شده است :
« أنا و علی أبوا هذه الأمة » (2)
البته از قرآن كریم نیز این مطلب قابل برداشت است آنجا كه زنان پیامبر صلی الله علیه وآله را به عنوان مادران مۆمنین معرفی مینماید :
« و أزواجه أمهاتهم » (3)
و معلوم است كه لازمه این كه زنان پیامبر صلی الله علیه وآله مادر مۆمنین باشند این است كه خود پیامبر صلی الله علیه وآله نیز پدر آنان باشد و اساسا علت این كه قرآن زنان را به عنوان مادر معرفی مینماید چیزی جز منزلت پدری رسول گرامی اسلام صلی الله علیه وآله نسبت به جمیع امت اسلامی نخواهد بود !
نتیجه حرفهای بالا این میشود كه:
ابراهیم علیهالسلام پدر بزگِ معنوی امت اسلامی و پیامبر اكرم صلی الله علیه وآله و امیرالمۆمنین علیهالسلام نیز پدر معنوی این امت میباشند .
و روشن است وقتی زنان پیامبر صلی الله علیه وآله به خاطر پدر بودن وی ، منزلت مادری نسبت به امت پیدا مینمایند پس باید همسر امیرالمۆمنین علیهالسلام نیز دارای چنین منزلتی باشد چرا كه پیامبر صلی الله علیه وآله، امام علی علیهالسلام را نیز مانند خود به عنوان پدر امت معرفی نموده است !
مادری زنان رسول خدا عارضی و به اصطلاح سببی و ظاهری می باشد به این معنی كه صرفا به خاطر رابطه همسری كه با رسول خدا صلی الله علیه وآله داشتند به منزله مادر مۆمنین شدند اما مادری حضرت زهرا سلامالله علیها نسبت به امت و بلكه پیامبر صلی الله علیه وآله عارضی و سببی نیست بلكه حقیقی و ذاتی می باشد و برخواسته از شأن و جایگاه معنوی ایشان است
این از یك جهت اما از جهت دیگر باید خاطرنشان ساخت كه مادریِ حضرت فاطمه سلامالله علیها نسبت به امت ، منحصر به جهت همسری ایشان برای امیرالمۆمنین علیهالسلام یعنی پدر دوم امت ، نیست بلكه وقتی حضرتش ملقب به لقب شریف و عظیم « أم أبیها » (4) میباشند یعنی از سمت مادری معنوی رسول اكرم صلی الله علیه وآله نیز برخوردارند ، به یك معنی حتی سمت مادری را نه تنها نسبت به امت و نه تنها نسبت به رسول اكرم صلی الله علیه وآله و نه تنها نسبت به شوهر خود حتی نسبت به همسران پیامبر صلی الله علیه وآله نیز دارند و یكی از همسران پیامبر صلی الله علیه وآله مادر مكرمه خودشان حضرت خدیجه سلامالله علیها است. پس ایشان مادر معنوی، مادر ظاهری خود نیز هستند و این فضیلت مادری از جهت أم أبیها بودن ، فضیلتی است كه همسران پیامبر صلی الله علیه وآله با بانوی اول اسلام در آن به هیچ وجه شریك نیستند. گرچه در نوع اول شریك بودند و همانطور كه فاطمه سلامالله علیها همسر پدر امت امام علی علیهالسلام بود آنان نیز همسر پدر امت پیامبر صلی الله علیه وآله بودند لكن دیگر آنها نسبت به خود پیامبر صلی الله علیه وآله چنین نسبتی كه مادر معنوی وی باشند را دارا نیستند !!
نكته دیگر كه قابل توجه است این است كه مادری زنان رسول خدا صلی الله علیه وآله عارضی و به اصطلاح سببی و ظاهری می باشد به این معنی كه صرفا به خاطر رابطه همسری كه با رسول خدا صلی الله علیه وآله داشتند به منزله مادر مۆمنین شدند اما مادری حضرت زهرا سلامالله علیها نسبت به امت و بلكه پیامبر صلی الله علیه وآله عارضی و سببی نیست بلكه حقیقی و ذاتی می باشد و برخواسته از شأن و جایگاه معنوی ایشان است به گونه ای كه اگر فرض می كردیم ایشان دختر رسول خدا صلی الله علیه وآله نبودند و همچنین همسر امیرالمۆمنین علیهالسلام نیز نبودند ، باز هم مادر امت بودند چرا كه وقتی مادر معنوی پدر خود هستند ، دیگر مادریت معنوی ایشان نسبت به امت واضح است كه حقیقی و باطنی است و از طریق اكتساب و ازدواج یا حتی ولادت ظاهری به دست نیامده است !!
به همین دلیل است كه قرآن كریم علی رغم این كه فرمودند: « و أزواجه أمهاتهم » و زنان پیامبر صلی الله علیه وآله را مادر مۆمنان معرفی نمودند و احترام آنها را بر مۆمنین واجب كردند با این حال در سوره مباركه تحریم دو تن از زنان پیامبر اسلام صلی الله علیه وآله را مورد تهدید و شماتت قرار می دهند و خبر از خیانت آنها نسبت به رسول خدا صلی الله علیه وآله میدهند و آن دو را تشبیه به زن نوح و لوط مینمایند كه به شوهران خود خیانت كردند و به آنها می فرمایند كه اگر از خیانت خود توبه نكنند ، بدانند كه خداوند و ملائكه و جبرئیل و مۆمنین صالح كه مراد امام علی علیهالسلام است ، همه یاور رسول خدا صلی الله علیه وآله، علیه آن دو زن هستند و بدانند كه اگر مسیر خود را ادامه دهند خداوند آنها را بدست پیامبر صلی الله علیه وآله طلاق داده و زنان مۆمن دیگری را جایگزین آن دو خواهد نمود كه اهل توبه و انابه و قنوت و تسلیم و عبادت میباشند !!
اما آن دو زن كه بودند؟!!
مطالعه كننده محترم می تواند با مراجعه به كتب مختلف تفسیری و تاریخی و حدیثی برادران اهل تسنن و غیره به راحتی از این مطلب مطلع شود !!! (5)
پی نوشت ها:
1-سوره حج / آیه آخر .
2- علل الشرائع ، ج1 ص 127 .
3- سوره احزاب /6 .
4- بحار الأنوار ، ج43 ص19 وأسد الغابة ج5 ص 520 .
5- صحیح بخاری ج6 ص70 و147و148 وج4 ص104 وصحیح مسلم ج4 ص192 وتفسیر قمی ج2 ص376 وكنز العمال ج2 ص 525 وسنن ترمذی ج5 ص93 ومسند احمد ج1 ص33 وسنن نسائی ج4 ص137 وجامع البیان ج28 ص204 .
حمید حاج علی
مدرس حوزه علمیه
نظرات شما عزیزان: